NOWENNA KU CZCI ŚW. FRANCISZKA SALEZEGO

13.01.2022

W sobotę 15 stycznia rozpoczynamy nowennę przed wspomnieniem św. Franciszka Salezego (24 stycznia), patrona Arcybractwa Straży Honorowej NSPJ, którego 400-lecie śmierci w tym roku będziemy celebrować. Wkraczając w Rok Jubileuszowy warto lepiej poznać tego wielkiego świętego, którego ogłoszono doktorem Kościoła. Poniżej zamieszczamy pełny tekst nowenny. Zachęcamy również, by przez najbliższe dni obserwować nas na Facebooku – codziennie będziemy udostępniać kolejne rozważania.

DZIEŃ I

Doktor Kościoła

Święty Franciszek Salezy przyszedł na świat w 1567 r. w zamku rodziny de Sales w Księstwie Sabaudzkim (dzisiejsza Francja). Był najstarszy spośród licznego rodzeństwa. Pierwsze nauki pobierał w La Roche i Annecy, a następnie w Kolegium Jezuickim w Paryżu. Za namową ojca studiował prawo w Padwie i otrzymał stopień doktora. Oddawał się także studiom teologicznym i pogłębiał życie duchowe. Odrzucił propozycję pracy jako wysoko postawiony urzędnik i przyjął święcenia kapłańskie. Jako ksiądz rzucił się w wir pracy duszpasterskiej, poświęcając wiele energii nawracaniu kalwinów na katolicyzm. W 1602 r. został biskupem Genewy i przez kolejne dwadzieścia lat kierował diecezją z pasterską gorliwością. Wraz z baronową Joanną Franciszką de Chantal założył w 1610 r. w Annecy Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (sióstr wizytek). Napisał m.in. Wprowadzenie do życia pobożnego (Filotea) i Traktat o miłości Bożej. Zmarł 28 grudnia 1622 r. nieopodal klasztoru sióstr wizytek w Lyonie podczas powrotu z jednej ze swych podróży. Wkrótce rozpoczęto proces beatyfikacyjny. Kanonizacja odbyła się w 1665 r. W 1877 r. papież Pius IX ogłosił św. Franciszka Salezego doktorem Kościoła, a w 1923 r. Pius XI uznał go również za patrona pisarzy katolickich i dziennikarzy.

Dzieła św. Franciszka Salezego były powszechnie znane, miały olbrzymi wpływ na duchowość współczesnych mu ludzi, a także pisma późniejszych teologów, i wniosły istotny wkład do skarbnicy Kościoła. Nic zatem dziwnego, że autora Traktatu o miłości Bożej zaliczono do grona 36 świętych, którym przyznano tytuł doktora Kościoła. Szczególnie doceniono naukę św. Franciszka Salezego o powszechnym powołaniu do świętości i doskonałości. Papież Pius IX napisał, że dzięki biskupowi Genewy prawdziwa pobożność „przeniknęła aż do tronu króla, do namiotów dowódców wojsk, do auli sądowych, do urzędów, do sklepów i nawet do szop pasterzy”. Święty Franciszek Salezy dowartościował rolę osób świeckich oraz wzbudził w ludziach troskę o uświęcenie spraw doczesnych i codzienności – dzięki czemu często jest nazywany prekursorem współczesnej duchowości.

Modlitwa

Ojcze miłosierny, który obdarzyłeś Kościół św. Franciszkiem Salezym – pasterzem rozpalonym miłością Serca Twojego Syna i duchowym mistrzem Twoich Boskich tajemnic! Udziel nam łaski, abyśmy wraz z nim zostali pociągnięci przez ciche i pokorne Serce Jezusa w płomienny żar zjednoczenia Trójcy Świętej, aby potem móc przez całe życie współpracować z Tobą w dziele pomnażania miłości w nas i pośród naszych sióstr i braci. Za wstawiennictwem św. Franciszka Salezego oraz przez chwalebne imię Jezusa, Twojego Syna, a naszego Zbawiciela, proszę o łaskę…

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, doktorze Kościoła, módl się za nami!

DZIEŃ II

Patron dziennikarzy

Gdy św. Franciszek Salezy tuż po przyjęciu święceń kapłańskich wyruszył do prowincji zamieszkanej przez protestantów, by nawracać ich na katolicyzm, nikt nie chciał słuchać jego kazań. Wpadł zatem na innowacyjny w tamtych czasach pomysł, by dotrzeć do wiernych i obalić protestanckie tezy za pomocą ulotek, które masowo rozprowadzał wśród ludzi. Te działania szybko przyniosły skutek i coraz więcej osób zaczęło uczęszczać na kazania, co zaowocowało licznymi nawróceniami. Opracowana przez autora Traktatu do miłości Bożej metoda docierania do szerokiej publiki, jak również olbrzymi wkład, jaki jego dzieła wniosły w upowszechnienie pobożności wśród osób świeckich, sprawiły, że 1923 r. Pius XI ogłosił św. Franciszka Salezego patronem pisarzy katolickich i dziennikarzy. Na jego wzór nigdy nie powinni oni „iść na kompromis tam, gdzie w grę wchodzi prawda, ani nie umniejszać jej i nie ukrywać z obawy przed ewentualnym obrażeniem przeciwnika”. Powinni natomiast „zwracać szczególną uwagę na styl literacki i starać się wyrażać myśli jasno i pięknym językiem, aby ich czytelnicy łatwiej pokochali prawdę”.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, patronie dziennikarzy, módl się za nami!

DZIEŃ III

Założyciel Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny

Święty Franciszek Salezy uważał, że w każdej kobiecie, niezależnie od obranej przez nią drogi życiowej, współistnieją dwie ewangeliczne siostry: Maria i Marta, miłość wielbiąca i miłość posługująca. Doskonale współgrały one w osobie Najświętszej Maryi Panny z tajemnicy Nawiedzenia, która nie tylko wyruszyła, by służyć i pomagać, ale niosła w sobie Słowo Wcielone, nieustannie wielbione w cichej kontemplacji. Biskup Genewy postanowił stworzyć nowy zakon, który nie tylko będzie oddawać się modlitwie, ale roztoczy też opiekę nad chorymi i potrzebującymi. W XVII wieku nie istniały jeszcze czynne zakony żeńskie, więc pomysł Franciszka był iście rewolucyjny. Do jego realizacji autor Wprowadzenia do życia pobożnego zaprosił swoją córkę duchową – św. Joannę Franciszkę de Chantal. Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny został oficjalnie założony w Uroczystość Trójcy Świętej 6 czerwca 1610 r., jednak opracowana przez św. Franciszka i św. Joannę Franciszkę formuła zakonu czynnego nie uzyskała akceptacji Stolicy Świętej i ostatecznie Nawiedzenie zostało zakonem kontemplacyjnym. Nową kongregację miało charakteryzować sześć słów wyprowadzonych przez założycieli z rozważań nad drugą tajemnicą radosną Różańca: posłuszeństwo, modlitwa, śpiew, milczenie, praca i cierpliwość. Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny istnieje do dziś i realizuje swój charyzmat w ponad 150 klasztorach Europy, Azji, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Afryki.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, założycielu Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, módl się za nami!

DZIEŃ IV

Twórca duchowości salezjańskiej

Opracowana przez św. Franciszka salezjańska szkoła duchowości podkreśla przede wszystkim uniwersalizm odkupienia dokonanego przez Chrystusa. Święty wskazywał na miłość Boga zarówno w dziele stworzenia świata, jak i w jego odkupieniu, podkreślał też, że Chrystus nawet dziś byłby gotów cierpieć, żeby uwolnić ludzkość od grzechów sprzeciwiających się miłości Boga. Duchowość św. Franciszka Salezego zasadza się na doskonałej miłości, a centralnym punktem jego optymizmu jest przeświadczenie, że człowiek został stworzony na obraz Boży i że otrzymuje tyle łask, ile mu potrzeba, by mógł realizować przykazanie miłości. Autor Traktatu o miłości Bożej akcentował naturalną godność człowieka, wezwanego do miłości Boga i do świętości, która jest możliwa we wszystkich stanach i powołaniach.

Duchowość salezjańska zachwycała zarówno współczesnych św. Franciszkowi ludzi, jak i kolejne pokolenia chrześcijan. Czerpali z niej m.in. św. Wincenty à Paulo i św. Jan Bosco, założyciel salezjanów. Istnieje wiele zakonów i dzieł opartych na tej duchowości, a w różnych krajach świata organizuje się nawet doroczne dni duchowości salezjańskiej i sympozja naukowe.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, twórco duchowości salezjańskiej, módl się za nami!

DZIEŃ V

Patron Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa

Święty Franciszek Salezy został wybrany na jednego z patronów Arcybractwa Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zakładając zakon sióstr wizytek, wskazał on kult Serca Bożego jako jeden z rysów duchowości tego zgromadzenia, dzięki czemu otworzył drogę do utworzenia Straży Honorowej przez s. Marię od Najświętszego Serca Bernaud. Opracowując praktykę Godziny Obecności, założycielka z pewnością czerpała ze wskazówek zawartych we Wprowadzeniu do życia pobożnego: „A więc pamiętaj, Filoteo, aby chronić się często do samotni swego serca, kiedy bierzesz udział w zajęciach i rozmowach. W tej samotności duchowej nie może przeszkadzać ci nawet mnóstwo osób znajdujących się dookoła. One tylko zewnętrznie cię otaczają, podczas gdy twoje serce pozostaje całe w Bogu, sam na sam w Jego obecności”.

Święty Franciszek Salezy opiekuje się przede wszystkim kapłanami należącymi do Arcybractwa. Dla duchownych jest wzorem gorliwego apostolstwa i głęboko przeżywanego nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa. Naucza także wszystkich członków Straży Honorowej, jak poprzez zwykłe, ale pobożne przeżywanie życia można dojść do świętości.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, patronie Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa, módl się za nami!

DZIEŃ VI

Patron głuchoniemych

W 1605 r. św. Franciszek Salezy gościł u pewnego księdza, którego sługa Marcin był głuchoniemy od urodzenia. Nie potrafił mówić ani pisać, cechował się jednak wyjątkową inteligencją. Biskup zainteresował się tym młodzieńcem i chciał go wychować, uczyć zasad wiary, ale początkowo nie wiedział, jak to zrobić. Dostrzegł, że Marcin porozumiewa się z innymi za pomocą gestów, i postanowił właśnie w ten sposób udzielać mu lekcji. Chłopak został sługą św. Franciszka, a ten z dumą przedstawiał go przyjaciołom, ukazując im, jak wiele dobra można uczynić, dbając o rozwój duchowy niepełnosprawnych osób.

Ze względu na wkład w rozwój języka migowego w celu nauczania o Bogu osób niesłyszących Franciszek Salezy jest patronem głuchoniemych i niedosłyszących, a także ich opiekunów.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, patronie głuchoniemych, módl się za nami!

DZIEŃ VII

Niezłomny misjonarz

Święty Franciszek Salezy odniósł ogromne sukcesy w nawracaniu protestantów na katolicyzm. Zgłosił się do tego niebezpiecznego zadania tuż po przyjęciu święceń kapłańskich, gdy Sabaudia przejęła od kalwińskiej Genewy jedną z granicznych prowincji. Święty Franciszek Salezy wyruszył do nieprzychylnej księżom, surowej, górzystej krainy z zaledwie jednym towarzyszem. Początkowo nikt nie chciał ich słuchać, lokalne władze przeszkadzały na każdym kroku, dochodziło nawet do zamachów na życie misjonarzy. Nie zgasiło to jednak zapału św. Franciszka. Pełen wytrwałości i poświęcenia, nie zrażał się daremnością swych wysiłków. Wreszcie za sprawą rozdawanych ulotek, obalających tezy protestanckie, zaczęły pojawiać się pierwsze efekty pracy misjonarza. Życzliwość i serdeczność, z jaką Franciszek odnosił się do innowierców, a także mądrość jego nauk sprawiły, że coraz to nowe osoby wracały na łono Kościoła katolickiego. „Więcej much złapie się na kroplę miodu niż na całą beczkę octu” – mawiał święty. Gdy przyjechał do stolicy prowincji, mieszkało w niej piętnastu katolików, lecz dzięki jego heroicznej pracy, gdy ją opuszczał, mógł stwierdzić, że pozostało tam zaledwie piętnastu kalwinów.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, niezłomny misjonarzu, módl się za nami!

DZIEŃ VIII

Piewca Bożej miłości

Jednym z najważniejszych dzieł św. Franciszka Salezego jest Traktat o miłości Bożej, w którym autor napisał: „Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo i chce, by w człowieku, jak i w Bogu, wszystkim rządziła miłość”. Traktat ten jest opisem wędrówki ku Bogu, a rozpoczyna się od uznania „naturalnej skłonności” wpisanej w serce człowieka, by mimo swej grzeszności ponad wszystko kochać Boga. Święty Franciszek Salezy podkreślał, że skoro Bóg jest Miłością, to i człowiek powinien kierować się miłością i żyć dla miłości. Więzy miłości, którymi Bóg pociąga człowieka, dają prawdziwą wolność: „Miłość bowiem nie zmusza i nie ujarzmia jak niewolników i skazańców, lecz przywodzi wszystko do uległości z mocą tak zniewalająco tkliwą” – twierdził św. Franciszek Salezy. Z kolei w liście do św. Joanny Franciszki de Chantal pisał: „Wszystko czynić z miłości, nic na siłę. Bardziej miłować posłuszeństwo, niż bać się nieposłuszeństwa”.

Jest to droga życia, którą podążał sam święty i na którą zapraszał wszystkich innych. Miłość Boga i bliźniego była według niego najprostszym i jedynym sposobem, by osiągnąć chrześcijańską doskonałość.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, piewco Bożej miłości, módl się za nami!

DZIEŃ IX

Prekursor kultu Serca Bożego

Papież Pius XII, przedstawiając w encyklice Haurietis aquas rys historyczny nabożeństwa do Serca Pana Jezusa, zaliczył św. Franciszka Salezego do osób, które miały największy wpływ na ugruntowanie i rozwój tego kultu. Święty uczynił to w dwojaki sposób. Po pierwsze, poprzez obfitą korespondencję, jaką nawiązał z różnymi pobożnymi osobami, które korzystały z jego kierownictwa duchowego. Zawsze podkreślał rolę nabożeństwa do Serca Jezusa. Gdy papież Pius IX ogłaszał św. Franciszka Salezego doktorem Kościoła, napisał o nim: „Listy jego dostarczają również bogatego żniwa ascetycznego. I zwłaszcza jest rzeczą dziwną, jak on, pełen Bożego ducha i zbliżając się do samego Twórcy miłości, rzucił ziarna tego nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusa, które w naszych nieszczęśliwych czasach, ku naszej wielkiej radości, tak cudownie się rozszerza na pożytek ludzkich dusz”.

Po drugie, św. Franciszek Salezy przyczynił się do rozwoju tego nabożeństwa poprzez założenie zakonu sióstr wizytek, który od czasów św. Małgorzaty Marii Alacoque na różne sposoby trudzi się propagowaniem w świecie kultu Serca Pana Jezusa. Czyni to zwłaszcza poprzez Straż Honorową, która również narodziła się w klasztorze Nawiedzenia. Można nawet stwierdzić, że św. Franciszek Salezy poprzez naukę o Bożej miłości i założenie zakonu wizytek przygotował grunt pod zrozumienie objawień św. Małgorzaty Marii Alacoque i ustanowienie uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Modlitwa

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, Bogu, który jest, który był i który przychodzi, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Święty Franciszku Salezy, prekursorze kultu Serca Bożego, módl się za nami!

Oprac. dr Natalia Gorczowska